Filmy film czarno-biały, druga wojna światowa, miasteczko

Autorem dramatu jest Zdzisław Skowroński, który napisał sztukę dla 70-letniego wówczas aktora, Janusza Warneckiego, człowieka schorowanego, u schyłku kariery zawodowej. Przedstawia aktora tułającego się w młodości po prowincjonalnych teatrach, człowieka, który przeżył Pawiak, okupację, poniżenie i wielkie cierpienie. Przeszłość powraca we wspomnieniach młodego aktora, który kreuje postać mistrza sprzed wielu lat. W czasie okupacji przygotowuje się do roli „Makbeta”, wierząc, że zagra wymarzoną rolę po wojnie. Kiedy zjawia się gestapo, zabiera zakładników, zostawiając mistrza, który ma dokumenty księgowego…

Polska pod okupacją hitlerowską. Gdzieś na prowincji, na małej stacji kolejowej czekają pasażerowie pociągu, który uległ awarii. W pewnej chwili na stacji zjawiają się Niemcy i znajdują porzucony karabin. Nikt ze zgromadzonych nie chce się przyznać, więc dowódca żandarmerii niemieckiej postanawia, że rozstrzela co piątego pasażera...

Debiutancki film Kazimierza Kutza, złożony z trzech nowel, „Krzyż”, „Pies” i „Wdowa”, będących adaptacjami opowiadań Józefa Hena. Akcja toczy się w czasie II wojny światowej i tuż po niej. „Krzyż”: Franek Socha to wiejski fajtłapa i poczciwina. Podczas wojny wykazuje się jednak bohaterstwem i zostaje odznaczony Krzyżem Walecznych. Ma nadzieję, że po powrocie do rodzinnej wsi odzyska uznanie w oczach rodziny i znajomych. Wojnę postrzega jednak tylko jako działania frontowe. Po powrocie do domu przeżywa szok, gdy okazuje się, że wojna dotarła także tu, a z jego wsi zostały jedynie zgliszcza. „Pies”: Studium duchowej patologii spowodowanej przez wojnę. Do oddziału polskich żołnierzy przyplątuje się bezpański pies. Okazuje się jednak, że zwierzę zostało wyszkolone przez esesmanów do pilnowania jeńców w Oświęcimiu. Polacy wyładowują na nim swą nienawiść. „Wdowa”: Film pełen humoru i łagodnej satyry. Po wojnie w małym miasteczku na Ziemiach Zachodnich ludzie próbują odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Do miasteczka przybywa wdowa po bohaterze wojennym. Miejscowi traktują ją niemal jak obiekt kultu. Mało kto dostrzega, że jest ona wciąż młodą i atrakcyjną kobietą, która chętniej niż o żałobie myśli o przyszłości.

Wiosna 1945 roku. Małe miasteczko wyzwolone przez oddziały Armii Czerwonej. Obok w lesie ukrywa się niemiecki oddział pancerny pułkownika SS Nagla. Zamierza on przejść przez miasteczko, gdyż tylko w ten sposób może dostać się na zachód.

Anna jest sierżantem w oddziale partyzanckim działającym w lasach w rejonie małego miasteczka. Partyzanci podczas jednej z bitew zostali rozbici, są ranni potrzebujący pomocy. W miasteczku mieszka doktor Stanny, który stracił podczas wojny rodzinę i przyjaciół, więc sam nie chce już walczyć z wrogiem i odmawia ratowania rannych w lesie. Anna postanawia więc zaprowadzić lekarza siłą, pod lufą pistoletu…

Podczas Drugiej Wojny Światowej dwóch amerykańskich pilotów - Lucky Finder (Mike Connors) i Hank Wilson (Robert Redford) zostaje zestrzelonych nad terytorium Niemiec. Lądują na spadochronach w małym miasteczku gdzie znajdują schronienie u pana Flicka (Alec Guinness) - samotnego staruszka, któremu bardzo odpowiada ich towarzystwo. Sytuacja komplikuje się kiedy wojna dobiega końca a pan Flick wcale nie zamierza rozstać się z nowymi znajomymi.

Akcja filmu rozgrywa się w powojennej Polsce. Wala i Michał spędzają czas w małym hotelu, gdzie powracają ich wspomnienia. Michał w czasie wojny kochał się w dwóch pięknych dziewczynach. Niestety, nie zaznał przy ich boku szczęścia, gdyż jedna zginęła w czasie walk, a druga po latach nie odwzajemniła jego uczuć. Przeszłość Wali również nie była kolorowa, chłopiec, w którym się kochała, należał do Armii Krajowej i po wojnie został zabity z rąk nowych władz.

Rok 1943, tuż przed Wigilią Bożego Narodzenia. W prowincjonalnym miasteczku gdzieś na wschodzie Polski ślusarz ZYGMUNT KORSAK (Józef Duriasz), lokator kamienicy należącej do rodziny Piekarczyków, ukrywa w tajemnicy przed sąsiadami Żyda, który uciekł z getta. Korsak współpracuje z partyzantami działającymi w okolicy. Ma im dostarczyć broń. Tymczasem Niemcy ogłaszają w miasteczku stan wyjątkowy, tzw. szperę. Kordon niemieckiej żandarmerii otacza miejscowość… Żandarmi zamykają drogi i zaczynają przeszukiwać kolejne zabudowania. Nikomu nie wolno opuścić domu. Osobom, które udzielają schronienia Żydom lub dostarczają im jedzenie, grozi śmierć. Wtedy właśnie mieszkańcy kamienicy Piekarczyków dowiadują się nieoczekiwanie o ukrywanym Żydzie. Rozumieją, że jeżeli Niemcy znajdą go w ich domu, rozstrzelają wszystkich. Właścicielka kamienicy Piekarczykowa, jej wchodząca w dorosłe życie córka Marta, młoda mężatka Katarzyna, której mąż siedzi w niemieckim więzieniu, oraz jej szwagier Józef Katjan stają przed dylematem: wydać Żyda i ocalić siebie czy też milczeć i narażać się na niechybną śmierć. Strach, który pada na lokatorów kamienicy, obnaża cechy charakteru, które w normalnych warunkach zapewne by się nie ujawniły. Katjan grozi Korsakowi, że wyda Niemcom uciekiniera z getta.

Na wyzwolonych spod okupanta ziemiach wschodnich powstaje zalążek polskiej władzy. Dzielny sierżant Otryna, w prowincjonalnym miasteczku na Lubelszczyźnie, zostaje komendantem posterunku milicji. Nie jest mu łatwo wprowadzić nowy ład i porządek w mieście. Ponadto musi walczyć z bandą NSZ.

Czasy II wojny światowej, tereny okupowanej Polski. Grupa hitlerowców – używając do pomocy okolicznych więźniów z obozu – ukrywa zrabowane kosztowności w półce skalnej. Po latach na miejsce przybywa doktor Olszak z zamiarem odnalezienia skarbu. Jednak mieszkańcy okolicznej wioski nie wierzą mu, zwłaszcza że jest on ostatnim więźniem, który przeżył masakrę dokonaną przez Niemców.